Theo thông tin mới nhất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản, BOJ đã tái kích hoạt chính sách lãi suất âm mà trước đó gây ra nhiều tranh cãi, thúc đẩy sự hợp nhất giữa các bên cho vay nhỏ hơn, yếu hơn, động thái mà một số người trong cuộc nhận xét là sai lệch rủi ro trong cải cách công nghiệp.
Trước tình hình Covid-19 khiến các ngân hàng Nhật Bản lao đao, BOJ tháng này đã công bố kế hoạch trả 0,1% lãi suất cho các khoản tiền gửi do các bên cho vay nắm giữ nhằm cắt giảm chi phí, tăng lợi nhuận hoặc hợp nhất.
Chương trình đánh dấu lần đầu tiên BOJ cung cấp các khoản thanh toán cho một ngành cụ thể với mục đích thúc đẩy cải cách trong lĩnh vực đó. Đường lối trên thường hướng đến các quan chức dân cử chứ không phải các ngân hàng cụ thể.
Tomoyuki Shimoda, một cựu quan chức BOJ hiện là giáo sư tại Đại học Hitotsubashi cho biết: “BOJ đang khuyến khích các ngân hàng bất khả kháng hợp nhất trước khi kết thúc hoạt động. Đó là một quyết định khá táo bạo, không thể quay đầu lại”.
Theo nguồn tin lân cận, một số giám đốc điều hành BOJ đã phản đối kế hoạch này, bất chấp truyền thống của Ngân hàng Trung ương là “người cho vay không phải là người chi tiêu”.
Các nguồn tin cho biết, sau hơn một năm nghiên cứu các yếu tố cơ bản của BOJ và các cơ quan quản lý ngân hàng, kế hoạch đã thành công, một dấu hiệu cho thấy các ngân hàng khu vực đang ở tình trạng tồi tệ hơn so với những gì mà Thống đốc BOJ Haruhiko Kuroda miêu tả trước đó.
“Đó là một thông điệp gửi tới các ngân hàng khu vực rằng thời gian không còn nhiều”, một trong những nguồn tin cho biết. “Nếu không vì sự nghiêm trọng của vấn đề, BOJ đã không đi xa đến mức này”.
BOJ từ chối bình luận về thông tin trên.
Quyết định làm nổi bật cách Kuroda bảo vệ các chính sách kích thích của mình và quan điểm của ông về việc nới lỏng kéo dài có thể quản lý được – đang sụp đổ, buộc ông phải trả giá cho các biện pháp triệt để của mình bằng một chương trình thậm chí còn gây tranh cãi hơn.
Nó cũng đánh dấu một sự thoái lui khác khỏi lãi suất âm, một chính sách từ lâu đã bị các ngân hàng chỉ trích là bóp chết lợi suất trên đường cong và thu hẹp biên lợi nhuận vốn đã mỏng.
Chính sách này đã không được ưa chuộng ngay từ đầu. Chỉ 8 tháng sau khi ra mắt vào năm 2016, BOJ đã buộc phải đặt mục tiêu cho lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm để tránh việc lãi suất dài hạn giảm quá mức.
Nó cũng thu hẹp nhóm quỹ mà lãi suất âm được áp dụng xuống còn khoảng 5 nghìn tỷ yên (48 tỷ USD) – hay 1% tổng dự trữ của các tổ chức tài chính với BOJ.
“Kế hoạch viện trợ này là một phần trong nỗ lực của BOJ nhằm loại bỏ tác động của tỷ lệ âm, vốn đã diễn ra trong vài năm qua”, cựu giám đốc BOJ Hideo Hayakawa, người vẫn theo dõi chặt chẽ với các nhà hoạch định chính sách đương nhiệm, cho biết.
“BOJ không thể công khai thừa nhận chính sách là một thất bại hoặc từ bỏ nó hoàn toàn, vì vậy họ đang lặng lẽ quay trở lại”, ông nói.
Trong số gần 70 nghìn tỷ yên dự trữ, khoảng 50 nghìn tỷ yên có thể được nhắm mục tiêu cho lãi suất 0,1% trong tối đa ba năm, theo Viện nghiên cứu Dai-ichi Life.
Lãi suất ngắn hạn có thể tăng lên nếu các ngân hàng khai thác thị trường cho các khoản tiền mà sau đó họ chuyển sang tiền gửi BOJ để kiếm 0,1% lãi suất. Điều đó sẽ làm phức tạp thêm nỗ lực của BOJ để đạt được mục tiêu lãi suất ngắn hạn -0,1% và gây nghi ngờ về lập luận của Kuroda rằng kế hoạch này sẽ không ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ – Theo một số nhà phân tích nói.
Việc BOJ vượt qua ranh giới để ngăn chặn một cuộc khủng hoảng ngân hàng dẫn đến mối quan ngại sâu sắc hơn của các nhà hoạch định chính sách về chi phí gia tăng của việc nới lỏng kéo dài.
Lợi nhuận ròng tổng hợp tại 102 ngân hàng khu vực của Nhật Bản đã giảm 40% trong 4 năm qua do tỷ suất lợi nhuận cho vay giảm xuống còn 0,2%.
Một cuộc kiểm tra căng thẳng gần đây của BOJ cho thấy trong kịch bản suy thoái kinh tế nghiêm trọng nhất, tỷ lệ vốn trên tài sản trung bình của họ sẽ giảm từ 10% hiện tại xuống 7% trong năm tài chính 2022 và cao hơn một vài điểm so với mức 4% yêu cầu.
Một số thành viên hội đồng quản trị BOJ đã công khai cảnh báo sự gia tăng các vụ phá sản trong tình hình dịch bệnh có thể khiến các ngân hàng phải gánh các khoản nợ xấu và đe dọa hệ thống tài chính của Nhật Bản.
Thành viên hội đồng quản trị Takako Masai nói: “Điều cực kỳ quan trọng là phải chú ý nhiều hơn đến những tác động đính kèm của việc nới lỏng kéo dài, đồng thời ra hiệu rằng BOJ nên tập trung vào việc làm cho khung chính sách của mình bền vững hơn là triển khai các biện pháp kích thích hơn nữa.
Sự báo động ngày càng tăng trong hội đồng quản trị về những tệ hại trong chương trình kích thích của anh ấy có thể khiến Kuroda khó giảm bớt hơn nữa, đặc biệt là bằng cách tăng tỷ lệ âm.
“Nếu các vấn đề trong lĩnh vực ngân hàng nghiêm trọng như BOJ miêu tả, việc tăng lãi suất âm sẽ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Rõ ràng là BOJ muốn tránh làm tăng thêm tỷ giá âm”.
Theo Investing
